Ngày 09 tháng 01 năm 1950

NGÀY SINH VIÊN HỌC SINH ( 09.01.1950 )

Những ngày cuối năm 1949 ở Sài Gòn sôi nổi hẳn lên, vì nhiều cuộc bãi thị, bãi khóa, bãi công. Nhà cầm quyền ra lệnh đóng cửa trường, bắt một số học sinh, cho rằng bãi khóa mang tính chất chính trị. Học sinh biểu tình lên Nha học chính, đòi phải hủy bỏ lệnh đóng cửa trường và thả những học sinh bị bắt. Không được, học sinh kéo lên Dinh Thủ Hiến, trong lúc đó Liên hiệp Công Đoàn Sài Gòn tổ chức tổng bãi công. Công nhân, học sinh, tiểu thương ủng hộ nhau, mỗi giới đều có khẩu hiệu riêng, đồng thời cả 3 giới đều nêu cao tinh thần đấu tranh chống “ Giải pháp Bảo Đại “, không khí Sài Gòn càng căng thẳng và vui nhộn khi được tin Bảo Đại sắp về. Đảng và mật trận rãi nhiều truyền đơn, còn nhân dân thì có sáng kiến thả một số con khỉ mang hình Bảo Đại trên cổ.

Cuộc bãi khóa kéo dài, nhà cầm quyền không nhượng bộ, học sinh cũng không chịu thua. Ngày 9 tháng 1 năm 1950 cả ngàn học sinh và hành trăm phụ huynh kéo lên dinh Thủ Hiến, khi đoàn biểu tình tới ngang tòa Đô Chính đụng một hàng rào cản toàn cảnh sát.Cảnh sát đánh học sinh bằng dùi cui, sẵn mấy đống đá đang sửa đường học sinh lượm ném trả cảnh sát, nhân viên tòa Đô chính đổ đá ra đường, bưng đá tiếp tế cho học sinh. Cảnh sát tháo chạy vào dinh Thủ Hiến, đóng cửa lại. Học sinh tập hợp ở bãi cỏ rộng trước dinh trương băng-ron, hô khẩu hiệu đòi gặp Thủ Hiến Nam Kỳ lúc đó là Trần Văn Hữu , đòi mở lại trường học, thả học sinh bị bắt. Học sinh đòi phải có văn bản, đòi phải thả ngay. Thủ hiến xin chỉ thị của Uy viên Cộng Hòa Pháp là Chanson. Chanson không chịu nhượng bộ, học sinh không chịu giải tán “ Cắm trại “ ngay trước dinh. Đến 3 giờ chiều thình lình cảnh sát và binh lính trong dinh Thủ Hiến bắn ra, rồi tràn ra đánh đập học sinh. Một số học sinh đã hy sinh, cảnh sát cướp sác, anh em giành lại, hai bên giằng co nhiều người bị thương. Trong đó học sinh Trần Văn Ơn bị thương nặng, được đưa vào bệnh viện Chợ Rẫy, học sinh kéo ra chợ Bến Thành, vừa đi vưa hô khẩu hiệu. Bị thương nặng học sinh Trần Văn Ơn mất, tin này truyền đi như luồng điện làm xôn xao cả Sài Gòn. Học sinh lập tức gửi hàng trăm anh em đến Chợ Rẫy giữ thi thể Trần Văn Ơn và chuẩn bị đám tang bằng cuộc biểu tình.Ngày 10 tháng 1 năm 1950, ngày đưa linh cửu Trần Văn Ơn đi nghĩa trang, mấy chục vạn người theo sau quan tài. Phải nói từ sau ngày 25 tháng 8 và ngày 2 tháng 9 năm 1945 ở Sài Gòn chưa có một cuộc biểu tình nào lớn như vậy. Từ 5 giờ sáng các loại xe từ các ngã chở người biểu tình về, trường rộng hàng chục hecta chật ních người, vô số khẩu hiệu chống thực dân, chống ngụy quyền, cổ vũ tinh thần học sinh, mấy chục vạn người xếp thành đội ngũ kéo về hướng Chợ rẫy, dẫn đầu đoàn biểu tình là luật sư Nguyễn Hữu Thọ, luật sư Trịnh Đình Tạo, kỹ sư Lưu Văn Lạng……và có cả mấy người cộng sản Pháp. Quan tài của học sinh Trần Văn Ơn được khiêng từ nhà thương ra, đi trước có hương án và hai câu đối trên băng trắng viết bằng máu của học sinh hùn lại :

" CHẾT VÌ TỔ QUỐC – CHẾT NHƯNG VẪN SỐNG
SỐNG KIẾP VIỆT GIAN – Ô NHỤC MUÔN ĐỜI “

Thành ủy đảng cộng sản nhận định rằng đây là một cuộc đấu tranh chính trị thắng lớn. “ Ngày toàn quốc đấu tranh của học sinh, sinh viên “ cho độc lập và thống nhất nước nhà khởi đầu tại Sài Gòn vào ngày 9 tháng 1 như thế đó.

( Nguồn tài liệu sinh hoạt chủ điểm - LĐ An Phú Q2 )